Δεσμώτης
Περιβόητο μέλος
Ο Δεσμώτης αυτή τη στιγμή δεν είναι συνδεδεμένος. Είναι 45 ετών. Έχει γράψει 4,605 μηνύματα.
12-11-11
15:32
Ο Σοπενάουερ για την Τέχνη και την Ποίηση
Αποσπάσματα απ' τον Κόσμο σαν Βούληση και σαν Παράσταση
Ωστόσο, στη λυρική ποίηση ένας αληθινός ποιητής, εκφράζει στο έργο του
την εσωτερική φύση ολόκληρης της ανθρωπότητας
~
Γι' αυτό κανένας δε μπορεί να τον (τον ποιητή) διατάξει να είναι ευγενής ή ανώτερος, ηθικός, ευσεβής, χριστιανός, ή τούτο και όχι εκείνο.
Είναι ο καθρέφτης
της ανθρωπότητας, και της βάζει μπροστά στα μάτια της όλα τα αισθήματα
με τα οποία είναι γεμάτη κι εμψυχωμένη.
~
Ωστόσο ένας άνθρωπος ακόμα και μέσος σε όλα, αν είναι, πραγματικά, ενθουσιασμένος
από μια δυνατή εντύπωση, ή κάποια ξαφνική έμπνευση του πνεύματός του,
θα μπορέσει να συνθέσει μια ωραία ωδή, γιατί γι' αυτό
δεν του χρειάζεται παρά μια ζωηρή εναίσθηση των δικών του αισθημάτων
σε μια στιγμή έξαρσης.
~
Η ζωγραφική ως την παραμικρή λεπτομέρεια είναι αληθινή
σαν την ίδια τη ζωή.
~
Γιατί η Ιδέα δεν μπορεί να γίνει γνωστή παρά με την εναίσθηση:
και η γνώση της Ιδέας είναι ο σκοπός κάθε μορφής τέχνης.
~
Ας υποθέσουμε, λόγου χάρη, έναν άνθρωπο που κατέχεται από μια σταθερή
κι επίμνονη επιθυμία να φτάσει στη φήμη. (...) Νάτος που περνά μπροστά
απ' τον πίνακα του Καρράσιε, βλέπει το πνεύμα της δόξας στεφανωμένο
με δάφνη. Η θέα αυτή ξυπνά όλα την ψυχή του, προτρέπει όλη τη δύναμη
της δραστηριότητάς του: αλλά το ίδιο πράγμα δεν θα δημιουργούνταν
αν άξαφνα είχε διαβάσει ξεχωριστά τη λέξη "δόξα" γραμμένη με μεγάλα
γράμματα στον τοίχο.
~
Απ' όλα αυτά βγαίνει πως για να έχουμε την επιδοκιμασία των απογόνων μας,
πρέπει να παραιτηθούμε από κείνη των συγχρόνων μας και αμοιβαία.
~
Όπως η Ιδέα είναι και παραμένει εναισθητική, ο καλλιτέχνης δεν έχει
καμμιά συνείδηση in abstracto της πρόθεσης, ούτε του σκοπού του έργου του.
Δεν είναι καθόλου μια αντίληψη, είναι μια Ιδέα που πετά μπροστά του:
γι' αυτό δε μπορεί να δώσει κανένα λογαριασμό αυτού που έκανε.
Δουλεύει, όπως λένε κοινά, ασύνειδα, ενστικτωδώς. Ολότελα αντίστροφα,
οι μιμητές, οι μανιερίστες, περνούν απ' την αντίληψη στην τέχνη: σημειώνουν
αυτό που αρέσει κι αυτό που κάνει εντύπωση στα αληθινά αριστουργήματα.
~
Το άτομο, σαν άτομο, δεν μπορεί ποτέ να τη γνωρίσει (Την ιδέα). πρέπει
για να την καταλάβει να απογυμνωθεί από κάθε βούληση, από κάθε ατομικότητα,
και να υψωθεί στην κατάσταση του καθαρού γνωρίζοντος υποκειμένου.
~
Ορίσαμε το ανθρώπινο κάλλος σαν την τελειότερη αντικειμενοποίηση της βούλησης,
στους πιο ανώτερους βαθμούς.
~
Η συμμετρία δεν είναι το πολύ πολύ ένας απαραίτητος όρος, αφού
και τα ερείπια ακόμα διατηρούν μια ομορφιά.
~
Η τέχνη, το άνθος της ζωής.
~
Η μουσική είναι έξω απ΄την ιεραρχία των άλλων τεχνών: δεν εκφράζει Ιδέες,
είναι παράλληλα προς τις Ιδέες, μια έκφραση της βούλησης καθεαυτής.
~
Η επίδραση της μουσικής είναι πιο ισχυρή και πιο διεισδυτική από κείνη
των άλλων τεχνών: αυτές δεν εκφράζουν παρά τη σκιά, ενώ αυτή
μιλάει για το Είναι.
~
(Η μουσική) δεν εκφράζει τέτοια ή τέτοια χαρά, τέτοια ή τέτοια θλίψη,
τέτοια ή τέτοια οδύνη, φόβο, γοητεία, χαρά ή ηρεμία πνευματική.
Ζωγραφίζει την ίδια τη χαρά, την ίδια τη θλίψη, κι όλα αυτά τα αισθήματα.
~
Η μουσική, θεωρούμενη σαν έκφραση του κόσμου, είναι λοιπόν στο
ανώτατο σημείο μια παγκόσμια γλώσσα που είναι στη γενικότητα των
αντιλήψεων σχεδόν αυτό που οι ιδέες είναι καθεαυτές στα ιδιαίτερα πράγματα.
~
Υπάρχει στη μουσική κάτι το ανέκφραστο και το εσωτερικό.
Γι' αυτό περνάει από κοντά μας όμοια με την εικόνα ενός οικείου
παραδείσου αν και αιώνια απρόσιτου.
~
Ο ΚΟΣΜΟΣ ΘΑ ΜΠΟΡΟΥΣΕ ΝΑ ΟΝΟΜΑΣΘΕΙ ΜΙΑ ΕΝΣΑΡΚΩΣΗ ΤΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ
ΟΠΩΣ ΕΠΙΣΗΣ ΜΙΑ ΕΝΣΑΡΚΩΣΗ ΤΗΣ ΒΟΥΛΗΣΗΣ.
Αποσπάσματα απ' τον Κόσμο σαν Βούληση και σαν Παράσταση
Ωστόσο, στη λυρική ποίηση ένας αληθινός ποιητής, εκφράζει στο έργο του
την εσωτερική φύση ολόκληρης της ανθρωπότητας
~
Γι' αυτό κανένας δε μπορεί να τον (τον ποιητή) διατάξει να είναι ευγενής ή ανώτερος, ηθικός, ευσεβής, χριστιανός, ή τούτο και όχι εκείνο.
Είναι ο καθρέφτης
της ανθρωπότητας, και της βάζει μπροστά στα μάτια της όλα τα αισθήματα
με τα οποία είναι γεμάτη κι εμψυχωμένη.
~
Ωστόσο ένας άνθρωπος ακόμα και μέσος σε όλα, αν είναι, πραγματικά, ενθουσιασμένος
από μια δυνατή εντύπωση, ή κάποια ξαφνική έμπνευση του πνεύματός του,
θα μπορέσει να συνθέσει μια ωραία ωδή, γιατί γι' αυτό
δεν του χρειάζεται παρά μια ζωηρή εναίσθηση των δικών του αισθημάτων
σε μια στιγμή έξαρσης.
~
Η ζωγραφική ως την παραμικρή λεπτομέρεια είναι αληθινή
σαν την ίδια τη ζωή.
~
Γιατί η Ιδέα δεν μπορεί να γίνει γνωστή παρά με την εναίσθηση:
και η γνώση της Ιδέας είναι ο σκοπός κάθε μορφής τέχνης.
~
Ας υποθέσουμε, λόγου χάρη, έναν άνθρωπο που κατέχεται από μια σταθερή
κι επίμνονη επιθυμία να φτάσει στη φήμη. (...) Νάτος που περνά μπροστά
απ' τον πίνακα του Καρράσιε, βλέπει το πνεύμα της δόξας στεφανωμένο
με δάφνη. Η θέα αυτή ξυπνά όλα την ψυχή του, προτρέπει όλη τη δύναμη
της δραστηριότητάς του: αλλά το ίδιο πράγμα δεν θα δημιουργούνταν
αν άξαφνα είχε διαβάσει ξεχωριστά τη λέξη "δόξα" γραμμένη με μεγάλα
γράμματα στον τοίχο.
~
Απ' όλα αυτά βγαίνει πως για να έχουμε την επιδοκιμασία των απογόνων μας,
πρέπει να παραιτηθούμε από κείνη των συγχρόνων μας και αμοιβαία.
~
Όπως η Ιδέα είναι και παραμένει εναισθητική, ο καλλιτέχνης δεν έχει
καμμιά συνείδηση in abstracto της πρόθεσης, ούτε του σκοπού του έργου του.
Δεν είναι καθόλου μια αντίληψη, είναι μια Ιδέα που πετά μπροστά του:
γι' αυτό δε μπορεί να δώσει κανένα λογαριασμό αυτού που έκανε.
Δουλεύει, όπως λένε κοινά, ασύνειδα, ενστικτωδώς. Ολότελα αντίστροφα,
οι μιμητές, οι μανιερίστες, περνούν απ' την αντίληψη στην τέχνη: σημειώνουν
αυτό που αρέσει κι αυτό που κάνει εντύπωση στα αληθινά αριστουργήματα.
~
Το άτομο, σαν άτομο, δεν μπορεί ποτέ να τη γνωρίσει (Την ιδέα). πρέπει
για να την καταλάβει να απογυμνωθεί από κάθε βούληση, από κάθε ατομικότητα,
και να υψωθεί στην κατάσταση του καθαρού γνωρίζοντος υποκειμένου.
~
Ορίσαμε το ανθρώπινο κάλλος σαν την τελειότερη αντικειμενοποίηση της βούλησης,
στους πιο ανώτερους βαθμούς.
~
Η συμμετρία δεν είναι το πολύ πολύ ένας απαραίτητος όρος, αφού
και τα ερείπια ακόμα διατηρούν μια ομορφιά.
~
Η τέχνη, το άνθος της ζωής.
~
Η μουσική είναι έξω απ΄την ιεραρχία των άλλων τεχνών: δεν εκφράζει Ιδέες,
είναι παράλληλα προς τις Ιδέες, μια έκφραση της βούλησης καθεαυτής.
~
Η επίδραση της μουσικής είναι πιο ισχυρή και πιο διεισδυτική από κείνη
των άλλων τεχνών: αυτές δεν εκφράζουν παρά τη σκιά, ενώ αυτή
μιλάει για το Είναι.
~
(Η μουσική) δεν εκφράζει τέτοια ή τέτοια χαρά, τέτοια ή τέτοια θλίψη,
τέτοια ή τέτοια οδύνη, φόβο, γοητεία, χαρά ή ηρεμία πνευματική.
Ζωγραφίζει την ίδια τη χαρά, την ίδια τη θλίψη, κι όλα αυτά τα αισθήματα.
~
Η μουσική, θεωρούμενη σαν έκφραση του κόσμου, είναι λοιπόν στο
ανώτατο σημείο μια παγκόσμια γλώσσα που είναι στη γενικότητα των
αντιλήψεων σχεδόν αυτό που οι ιδέες είναι καθεαυτές στα ιδιαίτερα πράγματα.
~
Υπάρχει στη μουσική κάτι το ανέκφραστο και το εσωτερικό.
Γι' αυτό περνάει από κοντά μας όμοια με την εικόνα ενός οικείου
παραδείσου αν και αιώνια απρόσιτου.
~
Ο ΚΟΣΜΟΣ ΘΑ ΜΠΟΡΟΥΣΕ ΝΑ ΟΝΟΜΑΣΘΕΙ ΜΙΑ ΕΝΣΑΡΚΩΣΗ ΤΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ
ΟΠΩΣ ΕΠΙΣΗΣ ΜΙΑ ΕΝΣΑΡΚΩΣΗ ΤΗΣ ΒΟΥΛΗΣΗΣ.
Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 12 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.
Δεσμώτης
Περιβόητο μέλος
Ο Δεσμώτης αυτή τη στιγμή δεν είναι συνδεδεμένος. Είναι 45 ετών. Έχει γράψει 4,605 μηνύματα.
25-01-09
01:52
Τι άραγε ονειρεύτηκε ο Χρόνος μέχρι σήμερα που είναι, όπως κάθε σήμερα, η κορφή.
Ονειρεύτηκε το σπαθί, που ιδεώδης θέση του είναι ο στίχος.
Ονειρεύτηκε και κατεργάστηκε το απόφθεγμα, που μπορεί να προσποιηθεί τη σοφία. Ονειρεύτηκε την πίστη, ονειρεύτηκε τις ανόσιες Σταυροφορίες.
Ονειρεύτηκε τους Έλληνες που επινόησαν το διάλογο και την αμφιβολία. (...)
Ονειρεύτηκε τη λέξη, αυτό το άκαμπτο και αδέξιο σύμβολο.
Ονειρεύτηκε την ευτυχία που ζήσαμε ή που τώρα ονειρευόμαστε ότι τη ζήσαμε. (...)
Ονειρεύτηκε την ηθική διδασκαλία και τις μεταφορές του πιο παράξενου ανθρώπου, αυτού που πέθανε ένα βράδυ στο σταυρό.
Ονειρεύτηκε τη γεύση του κώνειου στη γλώσσα του Σωκράτη. Ονειρεύτηκε αυτά τα δυο περίεργα αδέρφια: την ηχώ και τον καθρέφτη. (...)
Ονειρεύτηκε το χώρο.
Ονειρεύτηκε τη μουσική που δεν χρειάζεται χώρο. (...)
Ονειρεύτηκε την τέχνη του λόγου, ακόμα πιο ανεξήγητη από την τέχνη της μουσικής, αφού περιλαμβάνει τη μουσική.
Ονειρεύτηκε μια τέταρτη διάσταση και τη μοναδική της πανίδα.
Ονειρεύτηκε το πλήθος της άμμου.
Ονειρεύτηκε τους υπερπεπερασμένους αριθμούς που δεν είναι λογίσιμοι. (...)
Ονειρεύτηκε τα δυο πρόσωπα του Ιανού που ποτέ δεν θα δει το ένα το άλλο. (...)
Ονειρεύτηκε το γιασεμί που δεν μπορεί να μάθει ότι το ονειρεύονται.
Ονειρεύτηκε τις γενεές των μυρμηγκιών και τις γενεές των βασιλέων.
Ονειρεύτηκε το γιγάντιο ιστό που πλέκουν όλες οι αράχνες του κόσμου. (...)
Ονειρεύτηκε την απαρίθμηση που οι επιστήμονες αποκαλούν χαοτική και που στην πραγματικότητα είναι κοσμική, αφού όλα τα πράγματα είναι ενωμένα με μυστικούς δεσμούς. (...) Ονειρεύτηκε τη γιαγιά μου...()
Ονειρεύτηκε ότι οι Τάρταροι πολεμούσαν τραγουδώντας. (...)
Ονειρεύτηκε τα αρχέτυπα.
Ονειρεύτηκε ότι σ΄ όλα τα καλοκαίρια ή σ΄ ένα προγενέστερο ουρανό υπάρχει μόνο ένα ρόδο. Ονειρεύτηκε τα πρόσωπα των νεκρών σου που, τώρα πια, δεν είναι παρά ξεθωριασμένες φωτογραφίες. (...)
Ονειρεύτηκε τα βήματα του λαβυρίνθου. (...)
Ονειρεύτηκε τη ζωή των κατόπτρων.
Ονειρεύτηκε τα σύμβολα που θα χαράξει ο καθιστός γραφιάς.
Ονειρεύτηκε τη φιλντισένια σφαίρα που περικλείει άλλες σφαίρες.
Ονειρεύτηκε το καλειδοσκόπιο παρηγοριά στον άρρωστο και στο παιδί.
Ονειρεύτηκε την έρημο.
Ονειρεύτηκε το χάραμα που ενεδρεύει. (...)
Ονειρεύτηκε χάρτες που ο Οδυσσέας δεν θα τους καταλάβαινε.
Ονειρεύτηκε τον Αλέξανδρο τον Μακεδόνα.
Ονειρεύτηκε τον τοίχο του παραδείσου που αναχαίτησε τον Αλέξανδρο.
Ονειρεύτηκε τη θάλασσα και το δάκρυ. Ονειρεύτηκε το κρύσταλλο.
Ονειρεύτηκε πως Κάποιος τον ονειρεύεται.
ΧΟΡΧΕ ΛΟΥΙΣ ΜΠΟΡΧΕΣ
Μετά το σχόλιο του Οδοιπόρου παραθέτω το "Κάποιος θα ονειρευτεί" του Μπόρχες, σαν απάντηση ή σαν ελπίδα...
Τι θα ονειρευτεί το ανεξιχνίαστο μέλλον; (...) Θα ονειρευτεί όνειρα πιο συγκεκριμένα απ΄ τη σημερινή αγρύπνια. Θα ονειρευτεί ότι θα μπορούμε να κάνουμε θαύματα αλλά δεν θα τα κάνουμε, γιατί θα ΄ναι πιο πραγματικό να τα φανταζόμαστε. Θα ονειρευτεί κόσμους τόσο έντονους ώστε το τραγούδι ενός και μόνο απ΄τα πουλιά του θα μπορούσε να σε σκοτώσει. Θα ονειρευτεί πως η λήθη και η μνήμη μπορούν να είναι πράξεις εκούσιες και όχι επιθέσεις ή δωρεές της τύχης. Θα ονειρευτεί πως θα μπορούμε να βλέπουμε με όλο μας το σώμα, όπως το ήθελε ο Μίλτον στο σκοτάδι αυτών των εύθραυσων σφαιρών, των οφθαλμών. Θα ονειρευτεί έναν κόσμο δίχως μηχανές και δίχως αυτή τη θλιβερή μηχανή, το σώμα. Η ζωή δεν είναι όνειρο, γράφει ο Νοβάλις, αλλά μπορεί να γίνει.
ΜΠΟΡΧΕΣ
Ονειρεύτηκε το σπαθί, που ιδεώδης θέση του είναι ο στίχος.
Ονειρεύτηκε και κατεργάστηκε το απόφθεγμα, που μπορεί να προσποιηθεί τη σοφία. Ονειρεύτηκε την πίστη, ονειρεύτηκε τις ανόσιες Σταυροφορίες.
Ονειρεύτηκε τους Έλληνες που επινόησαν το διάλογο και την αμφιβολία. (...)
Ονειρεύτηκε τη λέξη, αυτό το άκαμπτο και αδέξιο σύμβολο.
Ονειρεύτηκε την ευτυχία που ζήσαμε ή που τώρα ονειρευόμαστε ότι τη ζήσαμε. (...)
Ονειρεύτηκε την ηθική διδασκαλία και τις μεταφορές του πιο παράξενου ανθρώπου, αυτού που πέθανε ένα βράδυ στο σταυρό.
Ονειρεύτηκε τη γεύση του κώνειου στη γλώσσα του Σωκράτη. Ονειρεύτηκε αυτά τα δυο περίεργα αδέρφια: την ηχώ και τον καθρέφτη. (...)
Ονειρεύτηκε το χώρο.
Ονειρεύτηκε τη μουσική που δεν χρειάζεται χώρο. (...)
Ονειρεύτηκε την τέχνη του λόγου, ακόμα πιο ανεξήγητη από την τέχνη της μουσικής, αφού περιλαμβάνει τη μουσική.
Ονειρεύτηκε μια τέταρτη διάσταση και τη μοναδική της πανίδα.
Ονειρεύτηκε το πλήθος της άμμου.
Ονειρεύτηκε τους υπερπεπερασμένους αριθμούς που δεν είναι λογίσιμοι. (...)
Ονειρεύτηκε τα δυο πρόσωπα του Ιανού που ποτέ δεν θα δει το ένα το άλλο. (...)
Ονειρεύτηκε το γιασεμί που δεν μπορεί να μάθει ότι το ονειρεύονται.
Ονειρεύτηκε τις γενεές των μυρμηγκιών και τις γενεές των βασιλέων.
Ονειρεύτηκε το γιγάντιο ιστό που πλέκουν όλες οι αράχνες του κόσμου. (...)
Ονειρεύτηκε την απαρίθμηση που οι επιστήμονες αποκαλούν χαοτική και που στην πραγματικότητα είναι κοσμική, αφού όλα τα πράγματα είναι ενωμένα με μυστικούς δεσμούς. (...) Ονειρεύτηκε τη γιαγιά μου...()
Ονειρεύτηκε ότι οι Τάρταροι πολεμούσαν τραγουδώντας. (...)
Ονειρεύτηκε τα αρχέτυπα.
Ονειρεύτηκε ότι σ΄ όλα τα καλοκαίρια ή σ΄ ένα προγενέστερο ουρανό υπάρχει μόνο ένα ρόδο. Ονειρεύτηκε τα πρόσωπα των νεκρών σου που, τώρα πια, δεν είναι παρά ξεθωριασμένες φωτογραφίες. (...)
Ονειρεύτηκε τα βήματα του λαβυρίνθου. (...)
Ονειρεύτηκε τη ζωή των κατόπτρων.
Ονειρεύτηκε τα σύμβολα που θα χαράξει ο καθιστός γραφιάς.
Ονειρεύτηκε τη φιλντισένια σφαίρα που περικλείει άλλες σφαίρες.
Ονειρεύτηκε το καλειδοσκόπιο παρηγοριά στον άρρωστο και στο παιδί.
Ονειρεύτηκε την έρημο.
Ονειρεύτηκε το χάραμα που ενεδρεύει. (...)
Ονειρεύτηκε χάρτες που ο Οδυσσέας δεν θα τους καταλάβαινε.
Ονειρεύτηκε τον Αλέξανδρο τον Μακεδόνα.
Ονειρεύτηκε τον τοίχο του παραδείσου που αναχαίτησε τον Αλέξανδρο.
Ονειρεύτηκε τη θάλασσα και το δάκρυ. Ονειρεύτηκε το κρύσταλλο.
Ονειρεύτηκε πως Κάποιος τον ονειρεύεται.
ΧΟΡΧΕ ΛΟΥΙΣ ΜΠΟΡΧΕΣ
Μετά το σχόλιο του Οδοιπόρου παραθέτω το "Κάποιος θα ονειρευτεί" του Μπόρχες, σαν απάντηση ή σαν ελπίδα...
Τι θα ονειρευτεί το ανεξιχνίαστο μέλλον; (...) Θα ονειρευτεί όνειρα πιο συγκεκριμένα απ΄ τη σημερινή αγρύπνια. Θα ονειρευτεί ότι θα μπορούμε να κάνουμε θαύματα αλλά δεν θα τα κάνουμε, γιατί θα ΄ναι πιο πραγματικό να τα φανταζόμαστε. Θα ονειρευτεί κόσμους τόσο έντονους ώστε το τραγούδι ενός και μόνο απ΄τα πουλιά του θα μπορούσε να σε σκοτώσει. Θα ονειρευτεί πως η λήθη και η μνήμη μπορούν να είναι πράξεις εκούσιες και όχι επιθέσεις ή δωρεές της τύχης. Θα ονειρευτεί πως θα μπορούμε να βλέπουμε με όλο μας το σώμα, όπως το ήθελε ο Μίλτον στο σκοτάδι αυτών των εύθραυσων σφαιρών, των οφθαλμών. Θα ονειρευτεί έναν κόσμο δίχως μηχανές και δίχως αυτή τη θλιβερή μηχανή, το σώμα. Η ζωή δεν είναι όνειρο, γράφει ο Νοβάλις, αλλά μπορεί να γίνει.
ΜΠΟΡΧΕΣ
Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 15 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.