Είναι ηθικό να ξοδεύει κάποιος αλόγιστα σε καιρό κρίσης;

Αρχική Δημοσίευση από Άγγελος:

πιστευω οτι η ταση ειναι να ισορροπηθει αυτη η διαφορα..μεσω της παγκοσμιοποιησης και ενος πλανητικου πολιτισμου οπου οδευουμε..

Click για ανάπτυξη...

Και θα πεινάμε όλοι ή όλοι θα δουλεύουμε σαν ρομποτάκια. Όσοι είναι οπαδοί της παγκοσμιοποίησης σκεφτείτε την έννοια παγκοσμιοποιημένη αγορά εργασίας.
Όπως τα εργοστάσια σήμερα διαλέγουν της "κατάλληλες" περιοχές, με τα φθηνά εργατικά χέρια και λοιπά έξοδα, έτσι και τότε θα υπάρχει πάντα κάποιος που είτε θα καλύτερος από εσάς ή κάποιος που είναι πρόθυμος να δουλεύει πιο πολλές ώρες ή κάποιος που χρεώνει το 1/10 της δικιά σας αμοιβή.
Προσπαθήστε να σκεφτείτε έστω και με τα σημερινά δεδομένα πόσο θα είναι το παγκοσμιοποιημένο κατά κεφαλήν εισόδημα
Σκεφτείτε και τον πατέρα της θεωρίας της παγκοσμιοποίησης, την ΗΠΑ, αν πράγματι είναι καλή ιδέα γιατί δεν ρίχνουν τα σύνορα οεο;

Ο καπιταλισμός δεν μπορεί να λειτουργήσει σε χαοτικά συστήματα, για αυτό από τις πιο υγιές καπιταλιστικές κοινωνίες είναι η Κίνα ή η Ελβετία ή έστω οι "κάτω χώρες". Η ίδια η AIG, η μεγαλύτερη ασφαλιστική στον κόσμο, το 2008 λίγο μετά την χρεοκοπία της δήλωσε στην ουσία ότι με εκείνα τα πολύπλοκα παράγωγα που όχι μόνο αποδείχτηκαν τοξικά, αλλά την οδήγησαν με τρομαχτικές ταχύτητες, εξαρχής πίστευαν ότι δεν θα έχαναν ούτε ένα 1$. Τα χρηματιστήρια, από τα πιο χαοτικά αλλά και παράλληλα πιο ελευθεριακές αγορές, εν τέλη ούτε οι νομπιλίστες δεν μπορούν να τα κατανοήσουν.

Και ερωτώ λοιπόν, ποίος θα είναι εκείνος ο θεός (γιατί περί θειικές ικανότητες μιλάμε) θα αναλάβει να κουμαντάρει κάθε ευτράπελο σε μια παγκοσμιοποιημένη φιλελευθεριακή αγορά εργασίας; Και ποίος θα είναι εκείνος ο καλόψυχος που θα ζει π.χ. στον λευκό οίκο και θα τον νοιάζει οι απόφαση του να είναι βέλτιστη και για ένα ορεινό χωρίο της Ινδίας;

Λοιπόν την τελευταία φορά που ήμουν Ελλάδα μετά τις γιορτές ξόδεψα ακριβώς 746.40 ευρώ σε τζηνάκι που είχα παραγγείλει ονλαίν.Σύμφωνα με πολλά που διάβασα εδώ μέσα θα έπρεπε να με είχαν λυντσάρει σε έξοδο μου με παρέα (νορμάλ για τα Ελληνικά δεδομένα) καθώς το διαφήμιζα διατυπώνοντας μάλιστα αρκετές φορές την αξία του.Then it strike me! Η παρέα μάλλον δεν ήταν του ηθικοπλαστικού δόγματος.Τι θέλω να πω.Το αν το βλέπουμε ηθικό να ξοδέυεις όταν ο αλλός πεινάει έχει μάλλον σχέση και με το που τοποθετούμε το χρήμα στο σύστημα αξιών μας.Προσωπικά δεν ένιωσα ότι έκανα κάτι μεμπτό ή ανήθικο.Απεναντίας ένιωθα τυχερός που παρά τις δυσκολίες της Ελλάδας δε με άγγιξαν κρίσεις κτλ και έτσι μπορούσα να κάνω ακόμα το ψώνιο μου.Ποτέ δεν είχα το χρήμα ψηλά πάντως.Τώρα τι έγινε; Είτε η συγκεκριμένη παρέα παρα ήταν του δόγματος αβροσύνης είτε όντως δεν ίδρωνε το αυτάκι τους.Έχω καταλήξει ότι αυτό που μπορεί να φανεί προκλητικό και άκραιο για κάποιους μπορεί για μερικούς άλλους να είναι ανούσιο ή ανάξιο σχολιασμού.Ποιος θα κρίνει δηλαδή την ηθική του άλλου βάση του τι ξοδεύει....και πως η ηθική του εξαρτάται από την τσέπη του ;Δε στέκει.Οκ εκτιμώ ότι η Ελλάδα είναι σε κρίση αλλά και πάλι θα δεις άτομα που ψωμολυσσάνε και το τζηνάκι των 700 και βάλε ευρώ θα τους αφήσει ασυγκίνητους.Δε θα το δουν ανταγωνιστικά ή με μένος διότι υποθέτω είτε έχουν γραμμένο το χρήμα και παίζει χαμηλά στο σύστημα αξιών τους ή απλά they just cant be arsed to comment.Υποκειμενικό εως υποκειμενικότατο το ερώτημα λοιπόν που διατυπώνεται και δεν πιστεύω ότι έχει και καμία ιδιαίτερη πρακτική αξία η διερεύνηση του.

epote, γιατί δεν μας λες καλύτερα πού θέλεις να καταλήξεις. Καταλαβαίνεις πολύ καλά τι λέω, ας μην κάνουμε κύκλους γύρω από τη 'ηθική', την οποία χρησιμοποίησα επειδή περιέχεται στον τίτλο του θέματος.
Ο βιασμός απαγορεύεται από το νόμο, άρα τυπικά πλούσιοι και φτωχοί προστατεύονται από αυτόν και από άλλες αντίστοιχες ενέργειες.

--

Μέχρι το 1723 οι φτωχοί (και με τη συμβολή της θρησκείας) κατείχαν εξέχουσα θέση στην κοινωνία, αφού θεωρείτο πως χωρίς τη δική τους εργασία, οι πλούσιοι δεν θα μπορούσαν να επιβιώσουν. Την Άνοιξη εκείνης της χρονιάς όμως, ο Μπερνάρντ Μάντεβιλ, γιατρός από το Λονδίνο, δημοσίευσε το έμμετρο The fable of the Bees, έντυπο οικονομικού χαρακτήρα που συντέλεσε στην αμετάστρεπτη αλλαγή της θεώρησης των πλουσίων και των φτωχών.
Ο ισχυρισμός του Μάντεβιλ ήταν πως σε αντίθεση με την άποψη που επικρατούσε επί αιώνες, ωφέλιμοι στην πραγματικότητα ήταν οι πλούσιοι, διότι με δικές τους δαπάνες παρέχονταν απασχόληση στους κατώτερους.
Κατά την αποτίμηση της αξίας των ανθρώπων, έλεγε, δεν έπρεπε να κοιτάζουμε την ψυχή τους, αλλά την επίδραση που ασκούν στους άλλους, άρα οι πλούσιοι που συσσώρευαν χρήμα και ξόδευαν μεγάλο μέρος τους σε παράλογες πολυτέλειες θεωρούνταν πολύ πιο χρήσιμοι σε σχέση με τους φτωχούς.
«Υφασματέμποροι, ταπετσιέρηδες, εμποροράφτες, κι ένα σωρό άλλοι επαγγελματίες θα λιμοκτονούσαν σ' έξι μήνες, αν η περηφάνια και η χλιδή καταργούνταν με νόμο σε όλη την επικράτεια».

Αρχικά η τοποθέτηση του Μάντεβιλ έκανε πάταγο, αλλά οι μετέπειτα οικονομολόγοι και πολιτικοί στοχαστές έφτασαν να τη θεωρούν πειστική.
Ο Χιουμ στην πραγματεία του Περί Πολυτέλειας (1952) επανέλαβε περίπου τα ίδια επιχειρήματα και προάσπισε την επιδίωξη πλουτισμού και τη σπατάλη σε περιττά αγαθά.
«Στα έθνη όπου ουδείς επιζητεί το περιττό, πάντες ολισθαίνουν στη νωθρότητα παύουν ν' απολαμβάνουν τη ζωή, είναι δε ανώφελοι στην πολιτεία, η οποία αδυνατεί να συντηρήσει ή να ενισχύσει το στόλο και το στρατό της».

Τη σκυτάλη πήρε αργότερα, το 1759 ο συμπατριώτης του Άνταμ Σμιθ, στο έργο του 'Theory of Moral Sentiments' και 24 χρόνια αργότερα παρουσίασε την 'έρευνα για τη φύση και τις αιτίες του πλούτου των εθνών' το 1776, την εκμαυλιστικότερη συνηγορία που γράφτηκε ποτέ σχετικά με την ωφελιμότητα των πλουσίων. Παρόλο που παραδεχόταν πως η υπερβολική συσσώρευση πλούτου δεν φέρνει πάντα την ευτυχία, εξέφραζε την ίδια στιγμή την ευγνωμοσύνη του για την ύπαρξη των πλουσίων.

Οι προγενέστερες οικονομικές θεωρίες έψεγαν τους πλούσιους κατηγορώντας τους ότι αντλούσαν υπερβολικά μεγάλο μερίδιο από τη δεξαμενή του εθνικού πλούτου που θεωρείτο πεπερασμένη.

Ο Σμιθ όμως πίστευε πως είναι εφικτό, ο πλούτος να αυξάνεται εσαεί με τις προσπάθειες και τις επιδιώξεις των επιχειρηματιών και των εμπόρων.
Μπορεί οι πλούσιοι να ήταν αλαζόνες και άξεστοι αλλά τα ελαττώματά τους, μέσα από τις λειτουργίες της αγοράς, μεταμορφώνονταν σε αρετές. Αυτό εξηγούσε ο Σμιθ στο πιο φημισμένο ίσως απόσπασμα της οικονομικής θεωρίας του καπιταλισμού:
«Μολονότι εκ φύσεως εγωιστές και πλεονέκτες, μολονότι στη δική τους μόνο άνεση αποσκοπούν, οι πλούσιοι μοιράζονται με τους φτωχούς το αποτέλεσμα όλων των βελτιώσεων που επιφέρουν. Καθοδηγούνται από ένα αόρατο χέρι () να επιμερίσουν τα χρειώδη της ζωής, κατά τον ίδιο τρόπο που θα κατανέμονταν αυτά αν τυχόν η γη είχε διαιρεθεί εξίσου μεταξύ όλων των κατοίκων της, και ως εκ τούτου, χωρίς να το επιθυμούν, χωρίς καν να το γνωρίζουν, προάγουν τα συμφέροντα της κοινωνίας και καθιστού διαθέσιμα τα μέσα για τη διαιώνιση του είδους».
Ελεγε ο Σμιθ πως πρέπει να αποδίδεται τιμή και δόξα στους πλούσιους, διότι αυτοί βοηθούσαν τις κατώτερες κοινωνικές τάξεις: Στέγαζαν τους άπορους και παρείχαν τροφή στους ενδεείς.
Ταυτόχρονα η πραγματεία το Σμιθ, ανέθετε στους φτωχούς έναν ταπεινό ρόλο, απλώς λειτουργικό και άφηνε περιθώρια σε ορισμένους να τους μέμφονται ότι αφαίμασσαν πόρους, επειδή ήταν πολλοί, και μάλιστα εξαρτημένοι από την κοινωνική πρόνοια και την ελεημοσύνη.

Έτσι οι κοινωνία οδηγήθηκε σταδιακά σε αξιοκρατικές θεωρίες (Meritocracy) αμφισβητώντας το κληρονομικό δικαίωμα στην εξουσία και τον πλούτο ενισχύοντας την πεποίθηση ότι υπήρχε αξιόπιστη σχέση ανάμεσα στα προσόντα του ατόμου και στη θέση που κατακτούσε.
Την εποχή που ο πλούτος μεταβιβαζόταν από γενεά σε γενεά, βάσει της καταγωγής και των σχέσεων, ήταν φυσικό να απορρίπτεται η σκέψη ότι το χρήμα συνιστούσε ένδειξη υπεροχής, αφού η κατοχή του σήμαινε απλώς ότι κρατούσες από το κατάλληλο «τζάκι».
Αλλά σε έναν κόσμο πια που βασιζόταν στα προσόντα και τα πόστα με κύρος και παχυλό μισθό ήταν εφικτό να διασφαλίζονται μόνο με γνώμονα την ευφυΐα και τις ικανότητες του ατόμου, γεννιόταν πλέον το ενδεχόμενο ο πλούτος ν' αποτελούσε ένδειξη του χαρακτήρα... Οι πλούσιοι δεν ήταν μόνο πιο εύποροι. Ίσως να ήταν και γενικά καλύτεροι...

Αυτή η θεωρία όμως είχε αναπόφευκτα και μια πιο σκοτεινή πλευρά για εκείνους που παρέμεναν στα χαμηλά. Αν οι επιτυχημένοι δικαιούνταν την επιτυχία τους, ήταν φυσικό κι επόμενο, οι αποτυχημένοι να είναι αντάξιοι της αποτυχίας τους. Η χαμηλή κοινωνική θέση, άρχισε να θεωρείται, όχι μόνο αξιολύπητη κατάσταση, αλλά και κατάσταση που την άξιζες.
Το ερώτημα γιατί παρέμεινες φτωχός, αφού ήσουν καλός, έξυπνος και ικανός, γινόταν ακόμη πιο οξύ και οδυνηρό στη νέα αξιοκρατική εποχή, όταν καλούνταν να το απαντήσουν (στον εαυτό τους και στους άλλους) εκείνοι που δεν είχαν καταφέρει να διακριθούν.

Η σκέψη ότι ο πλούτος και η φτώχεια κατανέμονταν δίκαια διατυπώθηκε με διάφορους τρόπους. Η πιο ιδιαίτερη αναφορά έγινε στο πλαίσιο μιας φιλοσοφίας που αναπτύχθηκε τον 19ο αιώνα και ονομάστηκε κοινωνικός δαρβινισμός.
Οι υποστηριχτές του κοινωνικού δαρβινισμού επέμεναν ότι το μαρτύριο και ο πρώιμος θάνατος των φτωχών απέβαιναν επωφελείς για το κοινωνικό σύνολο και, άρα, έπρεπε να μην αποτρέπονται με κρατική παρέμβαση. Οι αδύναμοι ήταν σφάλματα της φύσης κι έπρεπε να τους δίνεται η δυνατότητα ν' αφανίζονται πριν προλάβουν να διαιωνιστούν και, επομένως, πριν μολύνουν τον υπόλοιπο πληθυσμό.
Η ίδια η βιολογία αντιτάσσεται με την έννοια της ευσπλαχνίας, υποστήριζε ο Άγγλος υπέρμαχος του κοινωνικού δαρβινισμού Χέρμπερτ Σπένσερ στο έργο του Social Statics [Κοινωνική στατική] (1851).

Το δόγμα του Σπένσερ βρήκε απήχηση στους κύκλους των αυτοδημιούργητων πλουτοκρατών που δέσποζαν στις επιχειρήσεις και στα ΜΜΕ στις ΗΠΑ. Ο κοινωνικός δαρβινισμός τους παρείχε έτσι φαινομενικά αδιάσειστο επιχείρημα για να αντικρούσουν όλα εκείνα που πολλοί εξ' αυτών ήδη αμφισβητούσαν και τα οποία τους έβλαπταν από οικονομικής πλευράς: τα σωματεία των εργαζομένων, το μαρξισμό, το σοσιαλισμό.

Ακόμη όμως κι αυτοί που δεν ενστερνίζονταν ευθέως τον κοινωνικό δαρβινισμό, ή τη θεώρησή του, συμμερίζονταν ένα τουλάχιστον από τα αξιώματα που είχαν ρόλο-κλειδί στη φιλοσοφία αυτή: ότι ήταν ανώφελη και ενδεχομένως εσφαλμένη η λήψη μέτρων πρόνοιας για τους φτωχούς.
Αφού όλοι είχαν τη δύναμη να πλουτίσουν αν προσπαθούσαν αρκετά, τότε η υποστήριξη της πολιτείας στους απόρους συνιστούσε ανταμοιβή της αποτυχίας.
«Κάθε μεθυσμένος πλανόδιος ή τεμπέλης άεργος που συντηρείται από την αγαθοεργία, είναι πηγή ηθικού ρύπου σε μια γειτονιά.» έγραφε το 1920 στην Αυτοβιογραφία του ο Άντριου Κάρνεγκι, παρά το φιλανθρωπικό του έργο.

Σε αυτούς που βαρύνονταν ήδη από το πλήγμα της φτώχειας, το σύστημα της αξιοκρατίας, πρόσθεσε και την προσβολή ότι έπρεπε να ντρέπονται για την κατάστασή τους.

Αρχική Δημοσίευση από thermopiles:

Για το συγκεκριμενο παραδειγμα που ανεφερες με το τζην αξιας 746 ευρω ποιο ειναι ακριβως το κινητρο της συγκεκριμενης αγορας?Πχ εχει καλυτερη ποιοτητα, σου στρωνει καλυτερα , επειδη ειναι μαρκα και θελεις οι αλλοι να βλεπουν οτι φορας μαρκες , ικανοποιεις μια καταναλωτικη σου αναγκη απλα ...δεν ξερω...κατι αλλο ισως?

Γιατι ο ανθρωπος απλα δεν κοιταει να εξυπηρετησει τις βασικες του αναγκες , δεν εννοω μονο φα'ι' και στεγη αλλα ο,τι συνεπαγεται η συμβιωση του μεσα σε μια συλλογικη κοινωνια? Τι τον ωθει να κανει τετοιες αγορες?

Click για ανάπτυξη...

Θα μιλήσω σε ότι αφορά εμένα τον ίδιο μόνο.Υποθέτω η αγορά έγινε για τους εξής λόγους

α)είμαι ψωνάρα
β)μου αρέσουν οι μάρκες
γ)το είχα απωθημένο το συγκριμένο τζήν για 3μηνο και πάνω.

Δηλαδή ως ενα βαθμό εξυπηρετήται αυτό που είπες, η καταναλωτική μου μανία.Από τη στιγμή που τα βασικά βιοποριστικά τα έχω καλύψει είναι εύκολο για εμένα να προχωρήσω σε κάτι που απλά θα ενισχύσει τα mannerisms μου και αν θέλεις κάποια στοιχεία του χαρακτήρα μου.Νομίζω είναι πολύπλοκο.Κάποιοι αγοράζουν για χ,ψ συγκεριμένους λόγους αλλά μια κοινή συνισταμένη πρέπει να είναι λογικά και η προσωπικότητα του καθενός.Μπορεί να έχεις κάποιον που τα φυσάει και είναι φραγκοφονιάς .Αυτό που ήθελα να τονίσω όμως από τις αντιδράσεις που εισέπραξα είναι πως είναι υποκειμενικό το πως θα σε κρίνει ο άλλος και σίγουρα το να ξοδεύεις όταν ο κόσμος δεν έχει να φάει μάλλον λίγη σχέση έχει με την ηθική σου.Δε είναι μετρήσιμη η ηθική σε τέτοια επίπεδα.Σε άλλα φαίνεται,αλλά και πάλι υποκειμενικο το πως την ορίζει ο καθένας βάσει του δικού του συστήματος αξιών.

Αρχική Δημοσίευση από parafernalia:

Ωραίο το post της Isiliel.

Click για ανάπτυξη...

Είναι εξαιρετικό όλο το βιβλίο, από έναν μοντέρνο στοχαστή της εποχής μας, όπως είναι ο Ντε Μποττόν.
Υπάρχει και η ομιλία του που αναφέρεται περίπου στο ίδιο πράγμα.