Πνευματικός και Τεχνικός πολιτισμός

Νεογέννητος

Πολύ δραστήριο μέλος

Ο Νεογέννητος αυτή τη στιγμή δεν είναι συνδεδεμένος. Είναι 35 ετών. Έχει γράψει 848 μηνύματα.


Του Όσβαλντ Σπένγκλερ

Η μετάβαση από τον πνευματικό στον τεχνικό πολιτισμό στην αρχαιότητα συντελείται τον 4ο και στη Δύση τον 20ο αιώνα. Στο εξής οι μεγάλες πνευματικές αποφάσεις δεν λαμβάνονται πλέον όπως κατά την περίοδο του ορφικού κινήματος και της Μεταρρύθμισης σε “ολόκληρο τον κόσμο”, στον οποίο τελικά κανένα χωριό δεν είναι εντελώς ασήμαντο, αλλά σε τρεις ή τέσσερις κοσμοπόλεις, οι οποίες έχουν απορροφήσει όλο το περιεχόμενο της ιστορίας και απέναντι στις οποίες ολόκληρη η χώρα ενός πνευματικού πολιτισμού ξεπέφτει στο επίπεδο μιας επαρχίας, η οποία με τη σειρά της πρέπει απλώς να τρέφει τις κοσμοπόλεις με τα υπολείμματα του ανώτερου τύπου ανθρώπων της. Κοσμόπολη και επαρχία – με αυτές τις βασικές έννοιες κάθε τεχνικού πολιτισμού εμφανίζεται ένα εντελώς νέο μορφολογικό πρόβλημα της ιστορίας, το οποίο εμείς οι σημερινοί ζούμε ακριβώς τώρα χωρίς να έχουμε κατανοήσει έστω από μακριά την εμβέλειά του. Αντί ενός κόσμου μια πόλη, ένα σημείο στο οποίο συγκεντρώνεται ολόκληρη η ζωή ευρύτερων περιοχών, ενώ η υπόλοιπη χώρα αποξηραίνεται.

Αντί ενός εύμορφου και συμφυούς με τη γη λαού, ένας νέος νομαδικός τύπος, ένα παράσιτο, ο κάτοικος της μεγαλούπολης, ο καθαρός ρεαλιστής, ο άνθρωπος των πραγματικών δεδομένων, χωρίς παράδοση, που εμφανίζεται σε μια άμορφα κυμαινόμενη μάζα, άθρησκος, ευφυής, άγονος, με βαθειά αντιπάθεια προς τον αγροτικό κόσμο, δηλαδή ένα τεράστιο άλμα προς το μη οργανικό, προς το τέλος – τι σημαίνει αυτό; Η Γαλλία και η Αγγλία έχουν πραγματοποιήσει αυτό το βήμα και η Γερμανία είναι έτοιμη να το κάνει. Μετά τη Συρακούσα, την Αθήνα, την Αλεξάνδρεια έρχεται η Ρώμη. Μετά τη Μαδρίτη, το Παρίσι, το Λονδίνο ακολουθούν το Βερολίνο και η Νέα Υόρκη. Μοίρα ολόκληρων χωρών είναι να γίνουν επαρχία, αν δεν βρίσκονται στον κύκλο ακτινοβολίας μιας από αυτές τις πόλεις, όπως τότε η Κρήτη και η Μακεδονία, και σήμερα ο σκανδιναβικός Βορράς. Άλλοτε ο αγώνας για τη σύλληψη της ιδέας μιας εποχής διαδραματιζόταν στη βάση μεταφυσικών παγκόσμιων προβλημάτων με λατρευτικό και δογματικό χαρακτήρα μεταξύ του γήινου πνεύματος του αγροτικού κόσμου (ευγενείς και ιερατείο) και του “κοσμικού” πνεύματος των πατρικίων και των παλαιών, μικρών και περίφημων πόλεων της πρώιμης δωρικής και γοτθικής περιόδου. Τέτοιοι ήταν οι αγώνες για τη θρησκεία του Διονύσου – λόγου χάρη υπό τον τύραννο Κλεισθένη τον Σικυώνιο – και για τη Μεταρρύθμιση στις πόλεις της γερμανικής αυτοκρατορίας και στους πολέμους των Ουγενότων. Αλλά όπως αυτές οι πόλεις τελικά υπερνίκησαν την ύπαιθρο – καθαρή πόλη θυμίζει η συνείδηση του κόσμου που είχε τόσο ο Παρμενίδης όσο και ο Καρτέσιος -, έτσι τις υπερνικά η κοσμόπολη. Αυτή είναι η πνευματική διαδικασία όλων των όψιμων εποχών, τόσο του ιωνικού ρυθμού όσο και του μπαρόκ. Όπως στους ελληνιστικούς χρόνους, που στο κατώφλι τους χρονολογείται η ίδρυση μιας τεχνητής, δηλαδή ξένης προς τη χώρα, μεγαλούπολης, της Αλεξάνδρειας, έτσι και τώρα αυτά τα κέντρα του πολιτισμού – Φλωρεντία, Νυρεμβέργη, Σαλαμάνκα, Μπρύγγε (Μπρυζ), Πράγα – έγιναν επαρχιακές πόλεις που προβάλλουν μιαν απέλπιδα εσωτερική αντίσταση κατά του πνεύματος των κοσμοπόλεων.

Η κοσμόπολη σημαίνει τον κοσμοπολιτισμό στη θέση της “πατρίδας”, τον ψυχρό ρεαλισμό στη θέση του σεβασμού απέναντι στην παράδοση και την “οργανική” ανάπτυξη των πραγμάτων, την επιστημονική αθρησκεία ως απολίθωμα της προηγούμενης θρησκείας της καρδιάς, την “κοινωνία” στη θέση της πολιτείας, τα φυσικά και όχι τα αποκτημένα δικαιώματα. Το χρήμα ως μη οργανικό αφηρημένο μέγεθος, αποκομμένο από όλες τις σχέσεις με το νόημα του γόνιμου εδάφους, με τις αξίες ενός πρωτογενούς βιοτικού επιπέδου – σε αυτό οι Ρωμαίοι προηγούνται των Ελλήνων. Από αυτό το σημείο και εξής μια επιφανής κοσμοθεωρία είναι και χρηματική υπόθεση. Δεν είναι ο ελληνικός στωικισμός του Χρυσίππου, αλλά ο όψιμος ρωμαϊκός στωικισμός του Κάτωνος και του Σενέκα αυτός που προϋποθέτει ως βάση του μια περιουσία, όπως δεν είναι το κοινωνικοηθικό φρόνημα του 18ου αιώνα, αλλά εκείνο του 20ου αιώνα μια υπόθεση για εκατομμυριούχους, αν πέρα από μια επαγγελματική – επικερδή – κινητοποίηση θέλει να γίνει πράξη. Η έλλειψη κατανόησης εκ μέρους της για καθετί πατροπαράδοτο, καθώς καταπολεμεί τον πνευματικό πολιτισμό (τους ευγενείς, την Εκκλησία, τα προνόμια, στην τέχνη καθετί συμβατικό, στην επιστήμη τα όρια των γνωστικών δυνατοτήτων), η κοφτερή και ψυχρή ευφυΐα της, που είναι ανώτερη από την εξυπνάδα των αγροτών, η φυσιοκρατία της υπό μία εντελώς νέα έννοια που, πέρα από τον Σωκράτη και τον Ρουσσώ, συνδέεται με πρωτογενή ανθρώπινα ένστικτα ως προς καθετί σεξουαλικό και κοινωνικό, το σύνθημα panem et circenses (άρτον και θεάματα), το οποίο σήμερα επανεμφανίζεται μεταμφιεσμένο σε συνδικαλιστικούς αγώνες για την αύξηση του μισθού και σε αθλητικά θεάματα – όλα αυτά δηλώνουν απέναντι στον οριστικά τελειωμένο πνευματικό πολιτισμό, απέναντι στην επαρχία, μια εντελώς νέα, όψιμη, χωρίς μέλλον, αλλά αναπόφευκτη μορφή ανθρώπινης ύπαρξης.

Όλα αυτά πρέπει να τα δει κανείς, όχι όμως με τα μάτια του κομματικού ανθρώπου, του ιδεολόγου, του συμμορφωμένου με την εποχή του ηθικολόγου, από την οπτική γωνία οποιασδήποτε “θέσης”, αλλά από ένα άχρονο ύψος, με τη ματιά στραμμένη προς τον κόσμο των ιστορικών μορφών πολλών χιλιετιών – αν θέλει κανείς να κατανοήσει πραγματικά τη μεγάλη σημερινή κρίση.

-

Ο πρώτος τόμος του συγγραφικού έργου του – απ’ όπου απέσπασα και το κείμενο – γράφτηκε το 1918, παρ’ όλα αυτά παραμένει επίκαιρος επαληθεύοντας την θεωρία του.
 

Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 11 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.

Rempeskes

Επιφανές μέλος

Ο Rempeskes αυτή τη στιγμή δεν είναι συνδεδεμένος. Επαγγέλεται Hair stylist. Έχει γράψει 8,045 μηνύματα.
Παίζει να είναι το πρώτο τοξικ που ανοίγεις με τα γραπτά ενός δεδηλωμένου αντι-Ναζί.
 

Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 11 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.

diotima

Διάσημο μέλος

Ο diotima αυτή τη στιγμή δεν είναι συνδεδεμένος. Έχει γράψει 2,480 μηνύματα.
Παίζει να είναι το πρώτο τοξικ που ανοίγεις με τα γραπτά ενός δεδηλωμένου αντι-Ναζί.

 

Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 11 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.

Νεογέννητος

Πολύ δραστήριο μέλος

Ο Νεογέννητος αυτή τη στιγμή δεν είναι συνδεδεμένος. Είναι 35 ετών. Έχει γράψει 848 μηνύματα.
Παίζει να είναι το πρώτο τοξικ που ανοίγεις με τα γραπτά ενός δεδηλωμένου αντι-Ναζί.

Πόσο λίγο με ξέρεις...
 

Σημείωση: Το μήνυμα αυτό γράφτηκε 11 χρόνια πριν. Ο συντάκτης του πιθανόν να έχει αλλάξει απόψεις έκτοτε.

φρι

Διάσημο μέλος

Η φρι αυτή τη στιγμή δεν είναι συνδεδεμένη. Επαγγέλεται Μοντέλο. Έχει γράψει 2,022 μηνύματα.

Χρήστες Βρείτε παρόμοια

  • Τα παρακάτω 0 μέλη και 1 επισκέπτες διαβάζουν μαζί με εσάς αυτό το θέμα:
    Tα παρακάτω 0 μέλη διάβασαν αυτό το θέμα:
  • Φορτώνει...
Top